کد مطلب:40933 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:28

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

حادثه كربلا داراي چند جنبه است و كداميك از آنها ارزش بيشتري دارد؟

حادثه كربلا داراي دو ورق است: ورق سياه و ورق سفيد. از لحاظ ورق سياه يك داستان جنايي است، داستاني خيلي تاريك و وحشتناك، از اين جنبه، در اين داستان حداكثر بيرحمي و قساوت و سبعيت ديده مي شود. از لحاظ ورق سفيد، يك داستان ملكوتي است، يك حماسه انساني است، مظهر ادميت و عظمت و صفا و بزرگي و فداكاري است. از لحاظ اول نام اين قضيه فاجعه است و از لحاظ دوم قيام مقدس. از لحاظ اول قهرمان داستان شمر است و ابن زياد و حرمله و عمر سعد و … و از لحاظ دوم قهرمان داستان امام حسين است و ابي الفضل و علي اكبر و امثال حبيب بن مظهر، و زينب و ام كلثوم و ام وهب و امثال اينها. از لحاظ اول، اين داستان ارزش آن را ندارد كه بعد از هزار و سيصد و بيست و اند سال، با اين عظمت، خاطره و ذكرايش تجديد بشود، وقتها و پولها و اشكها و تآثرها و احساسات صرف آن بشود، نه از آن جهت كه از داستان جنايي نمي توان استفاده كرد (زيرا جنبه هاي منفي زندگي بشر نيز ممكن است آموزنده باشد. از لقمان پر سيدند: ادب از كه آموختني؟ گفت: از بي ادبان) و نه از آن جنبه كه اين داستان از جنبه جنايي چندان مهم نيست يا چندان اموزنده نيست بلكه از آن نظر جنبه جنايي قضيه ارزش اينهمه بزرگداشت ندارد كه داستان جنايي در هر شكل و قيافه زياد است؛ در قرون قديم، قرون وسطي، قرون جديد، قرون معاصر زياد بوده و هست. در حدود بيست سال پيش يعني در حدود سالهاي 1940 ميلادي بود كه بمبي بر شهري فرود آمد و شصت هزار نفر صغير و كبير و بيگناه تلف شد. در شرق و غرب عالم داستان جنايي زياد واقع شده و مي شود و [مثلا] نادر يك قهرمان جنايي است، همچنين ابومسلم، بابك خرم دين. جنگهاي صليبي، جنگهاي اندلس مظهرهاي بزرگي از جنايت بشرند. اين داستان از نظر دوم يعني از لحاظ ورق سفيدي كه دارد، اينهمه ارزش را پيدا كرده است. از اين جهت است كه كم نظير بلكه بي نظير است، زيرا در دنيا افضل از امام حسين بوده است اما صحنه اي مثل صحنه امام حسين براي آنها پيش نيامد. امام حسين رسما اصحاب و اهل بيت خود را بهترين اصحاب و بهترين اهل بيت مي شمارد. لهذا بايد جنبه روشن و نوراني اين داستان، از آن جنبه كه اين داستان مصداق «اِنّي اَعلَمُ ما لا تَعلَمونْ» است نه از آن جنبه كه مصداق «مِنْ يُفسِدُ فيها وَ يَسفِكُ الدِّماء» است، از آن جنبه كه حسين و زينب قهرمان داستان اند نه از آن جنبه كه عمر سعد و شمر قهرمان داستاناند.

---

مجموعه آثار شهيد مطهري ج 17ـ حماسه حسيني صفحه: 481 ـ 482
شهيد مطهري